Adli Sicil Arşiv Kaydı Silinir mi ?
- Emre Cebeci
- 21 Nis
- 5 dakikada okunur
Adli sicil arşiv kaydı, adli sicil kaydından farklı olarak infazı tamamlanmış veya çeşitli nedenlerle adli sicil kaydından silinmiş bilgileri içerir. Arşiv kaydının silinme süreleri ve dikkat edilmesi gerekenler suçun niteliğine ve ilgili yasal düzenlemelere göre değişiklik gösterir.
Adli Sicil Arşiv Kaydı Silinme Süreleri:
Adli Sicil Kanunu'nun 12. maddesi ve Adli Sicil Yönetmeliği'nin 13. maddesine göre arşiv kaydının silinme süreleri şu şekildedir:
Anayasanın 76. Maddesinde Belirtilen Suçlar ve Türk Ceza Kanunu Dışındaki Kanunlarda Belirtilen ve Belirli Hak Yoksunluklarına Neden Olan Mahkumiyetler:
Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla: Kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren 15 yıl geçmesiyle silinir.
Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın: Kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren 30 yıl geçmesiyle silinir.
Diğer Mahkumiyetler (Türk Ceza Kanununda Yer Alan ve Anayasanın 76. Maddesinde Sayılmayan Suçlar): Kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren 5 yıl geçmesiyle silinir.
Ceza Mahkumiyetini Bütün Sonuçlarıyla Ortadan Kaldıran Haller: Şikayetten vazgeçme, etkin pişmanlık gibi durumlarda adli sicil kaydı silinir ve arşiv kaydına alınır. Arşiv kaydının silinmesi için yukarıdaki süreler geçerlidir.
Ceza Zamanaşımının Dolması veya Genel Af: Bu durumlarda adli sicil kaydı silinerek arşiv kaydına alınır. Arşiv kaydının silinmesi için yukarıdaki süreler geçerlidir.
Fiilin Suç Olmaktan Çıkması: Bu durumda adli sicil ve arşiv kayıtları talep aranmaksızın tamamen silinir.
Beraat veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı: Bu kararların kesinleşmesi halinde adli sicil ve arşiv kayıtları tamamen silinir.
İlgilinin Ölümü: İlgilinin ölümü üzerine adli sicil bilgileri tamamen silinir.
Akıl Hastalığı Nedeniyle Hükmedilen Güvenlik Tedbirleri: İnfazının tamamlanmasıyla tamamen silinir.
Silinirken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Sürelerin Takibi: Arşiv kaydının silinme süresinin dolup dolmadığını takip etmek önemlidir. Süreler, mahkumiyetin infazının tamamlandığı veya kaydın arşive alındığı tarihten itibaren başlar. Denetimli serbestlik süresi de infazın tamamlanması kapsamında değerlendirilir.
Başvuru: Arşiv kaydının silinmesi genellikle re'sen Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından yapılır. Ancak, bazı durumlarda ilgilinin dilekçe ile başvurması gerekebilir. Özellikle sürelerin dolduğu düşünülüyorsa ve silinme gerçekleşmemişse başvuru yapılmalıdır.
Doğru Bilgiler: Başvuruda kimlik bilgilerinin ve dosya numarasının doğru ve eksiksiz olarak belirtilmesi önemlidir.
Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi: Anayasanın 76. maddesinde belirtilen suçlar ve TCK dışındaki bazı kanunlardaki mahkumiyetler için yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması, arşiv kaydının daha erken (15 yıl sonra) silinmesini sağlayabilir. Bu kararın alınması için ayrı bir hukuki süreç işletilmelidir.
Suçun Niteliği: Silinme süresini belirleyen en önemli faktörlerden biri suçun niteliğidir. Ağır suçlar ve belirli hak yoksunluklarına neden olan suçların arşiv kayıtları daha uzun süre saklanır.
Mevzuat Değişiklikleri: Adli sicil ve arşiv kayıtlarına ilişkin mevzuatta zaman zaman değişiklikler olabilmektedir. Bu nedenle güncel yasal düzenlemelerin takip edilmesi önemlidir.
HAGB Kararları: Hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilen dosyalar adli sicil kaydına işlenmez, ancak ayrı bir sistemde (arşivde değil) tutulur. HAGB kararı kesinleştikten sonra 5 yıllık denetim süresi sorunsuz geçerse, karar ortadan kalkar ve bu kayıt silinir. Bu durum arşiv kaydı silinmesinden farklıdır.
Beraat ve Diğer Olumlu Kararlar: Beraat, ceza verilmesine yer olmadığı gibi kararların kesinleşmesi halinde adli sicil ve arşiv kayıtları kendiliğinden silinir. Silinme gerçekleşmemişse başvuru yapılabilir.
Adli Sicil Arşiv Kaydından Silinmeyen veya Silinmesi Özel Koşullara Bağlı Olan Suçlar (Genel Eğilim):
Kesin bir liste vermek zordur çünkü mevzuat zaman zaman değişebilir ve farklı yorumlar olabilir. Ancak genel olarak aşağıdaki suç kategorilerinde arşiv kaydının silinmesi daha zordur veya özel şartlara bağlanmıştır:
Anayasanın 76. Maddesinde Belirtilen Suçlar: Bu madde, milletvekili seçilme yeterliliğine engel olan suçları saymaktadır. Bu suçlardan mahkumiyet halinde, yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınmadıkça arşiv kaydı 30 yıl geçse bile silinmeyebilir. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması halinde ise silinme süresi 15 yıldır. Bu suçlara örnek olarak şunlar verilebilir:
Zimmet
İrtikap
Rüşvet
Hırsızlık
Dolandırıcılık
Sahtecilik
İnancı kötüye kullanma
Hileli iflas
Kaçakçılık (organize suç kapsamında olanlar)
Devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlar
Devletin güvenliğine karşı suçlar
Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar
Milli savunmaya karşı suçlar
Terör Suçları (3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlar): Bu suçların arşiv kayıtlarının silinmesi genellikle özel hükümlere tabidir ve diğer suçlara göre daha uzun sürebilir veya yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması şartına bağlanabilir.
Cinsel Dokunulmazlığa Karşı İşlenen Suçlar: Bu tür suçların arşiv kayıtlarının silinmesi de hassasiyet gerektiren bir konudur ve diğer suçlara göre daha uzun sürelere tabi olabilir.
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçları: Bu suçlardan mahkumiyetlerin arşiv kayıtlarının silinmesi de genellikle özel koşullara bağlanmıştır ve uzun sürebilir.
Ateşli Silahlarla İşlenen Suçlar: Bu suçların arşiv kayıtlarının silinmesi de diğer suçlara göre farklılık gösterebilir.
Özel Kanunlarda Belirtilen ve Belirli Hak Yoksunluklarına Neden Olan Mahkumiyetler: Türk Ceza Kanunu dışındaki bazı özel kanunlarda yer alan ve belirli meslekleri icra etmeye veya bazı hakları kullanmaya engel teşkil eden mahkumiyetlerin arşiv kayıtlarının silinmesi de özel hükümlere tabi olabilir. Örneğin, bazı kaçakçılık suçları, vergi kaçakçılığı gibi suçlar bu kapsamda değerlendirilebilir.
Adli sicil arşiv kaydının silinmesi için yazacağınız dilekçeyi göndermeniz gereken yer
Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü'dür.
Gönderim Yöntemleri:
Posta Yoluyla: Dilekçenizi yukarıdaki adrese iadeli taahhütlü olarak göndermeniz, başvurunuzun takibi açısından önemlidir.
Şahsen Başvuru: Ankara'da bulunuyorsanız veya imkanınız varsa, dilekçenizi doğrudan Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü'ne elden teslim edebilirsiniz.
Adli Sicil Büroları Aracılığıyla: Bulunduğunuz il veya ilçedeki Adli Sicil Büroları aracılığıyla da başvurunuzu yapabilirsiniz. Bu bürolar dilekçenizi Genel Müdürlüğe ulaştıracaktır.
E-Devlet Üzerinden (Yeni Uygulama): Son dönemde yapılan düzenlemelerle, adli sicil ve arşiv kaydı silme taleplerinin e-Devlet Kapısı üzerinden de yapılabileceği belirtilmektedir. E-Devlet üzerinden "Adli Sicil Silme ve Düzeltme Talebi" hizmetini kullanarak başvurunuzu online olarak gerçekleştirebilirsiniz. Bu yöntem, daha hızlı ve kolay bir alternatif olabilir. Başvurmadan önce e-Devlet sistemini kontrol etmeniz önerilir.
Adli Sicil Kaydı ve Arşiv Kaydı Farkı:
Adli Sicil Kaydı (Sabıka Kaydı): Kişinin kesinleşmiş mahkeme kararlarındaki ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin bilgileri içerir. Bu kayıt, kişinin aktif olarak "sabıkalı" olarak nitelendirilmesine neden olan kayıttır. Silinme şartları oluştuğunda bu kayıt silinir ve bilgi arşiv kaydına alınır.
Adli Sicil Arşiv Kaydı: Adli sicil kaydından silinen bilgileri içerir. Bu kayıt, normal şartlarda kamu kurumları ve özel sektör tarafından görülemez. Ancak, kanunda belirtilen özel durumlarda yetkili merciler tarafından incelenebilir.
Arşiv Kaydının Tekrar Ortaya Çıkma Durumları (Dolaylı Olarak):
Güvenlik Soruşturmaları ve Arşiv Araştırması: Özellikle kamu görevine atanma, bazı meslek ruhsatlarını alma (avukatlık, hakimlik vb.), silah ruhsatı alma gibi durumlarda, ilgili kurumlar güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapabilirler. Bu araştırmalar sırasında, kişinin adli sicil arşiv kaydındaki bilgilerine ulaşılabilir. Bu durumda, silinmiş olan sabıka bilgisi, başvuru değerlendirme sürecinde dikkate alınabilir. Ancak, arşiv kaydının tek başına olumsuz bir sonuca yol açıp açmayacağı, ilgili mevzuat ve kurumun takdirine bağlıdır.
Yeni Bir Suç İşlenmesi: Kişi, adli sicil arşiv kaydında bilgisi bulunan bir suçtan sonra tekrar bir suç işlerse, önceki mahkumiyet bilgisi tekerrür hükümleri uygulanırken mahkeme tarafından dikkate alınabilir. Bu durumda, silinmiş olan eski sabıka kaydı, yeni verilecek cezanın belirlenmesinde etkili olabilir.
Yargılamanın Yenilenmesi veya Kanun Yararına Bozma: Eğer arşiv kaydına konu olan mahkumiyet kararı hakkında yargılamanın yenilenmesi veya kanun yararına bozma gibi hukuki süreçler sonucunda yeni bir mahkumiyet kararı verilirse, bu yeni karar adli sicil kaydına işlenecektir. Bu dolaylı bir "tekrar ortaya çıkma" durumu olarak değerlendirilebilir.
Uluslararası Adli İş Birliği: Yurt dışındaki adli makamlar tarafından talep edilmesi halinde, adli sicil arşiv kaydındaki bilgiler uluslararası adli iş birliği anlaşmaları çerçevesinde paylaşılabilir.
Sabıka Kaydının Doğrudan Tekrar Ortaya Çıkmaması:
Adli sicil arşiv kaydı silindiğinde, adli sicil kaydı (sabıka kaydı) kendiliğinden tekrar aktif hale gelmez. Silinme işlemi, bilginin normal sorgulamalarda görünmemesini sağlar. Ancak, yukarıda belirtilen özel durumlar arşiv kaydının varlığının bilinmesine ve dolaylı sonuçlar doğurmasına neden olabilir.
Özetle: Adli sicil arşiv kaydının silinmesi, sabıka kaydının normal şartlarda tekrar ortaya çıkması anlamına gelmez. Ancak, güvenlik soruşturmaları, yeni suç işlenmesi, yargılamanın yenilenmesi veya uluslararası adli iş birliği gibi özel durumlarda arşiv kaydındaki bilgiler yetkili merciler tarafından incelenebilir ve dolaylı sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle, arşiv kaydının silinmesi "tamamen unutulma" anlamına gelmeyebilir.
