KİRACININ HAKLARI VE BAZI DURUMLAR

Bildiğiniz üzere kiracılık günümüz şartlarında büyük sorun haline gelmiştir. Hal böyle olunca kiracıların bazı haklarını bilmesi ve kullanması gerekmektedir. Bu yazımızda kiracının bazı hakları, kiracı ve kiraya veren arasında yaşanabilecek olayların cevaplarını bulacağız.

Öncelikle Kira ilişkisi en basit haliyle kiraya verenin kiraladığı taşınmazını kiracıya kullanması için vermesi ve kiracınında bunun karşılığı olarak bir ücret yani kira ödemesidir. Kirasını düzenli olarak ödemeli ve doğru olanda banka hesabına ödenmesidir.

Peki elden kira ödersem ne olur

Bu yöntem oldukça sık rastlanan bir durum olup genelde kiraya verenlerin Vergi ödememek için kullandığı bir yöntemdir. Peki siz düzenli olarak elden ödüyorsunuz ve bir sorun ile karşılaştınız, ödediğiniz kirayı nasıl ispat edeceksiniz ?

İşler burada biraz zor duruma geliyor çünkü; Bir anlaşmazlık durumunda mahkeme önünde elden ödenen kiraların ispatı kiracıya düştüğü için kiracılar mutlaka elden ödeme karşılığında makbuz almalıdır. Esas olan kiracının kira ödemelerini yaptığına dair yazılı delil sunmasıdır. Ancak yıllık kira miktarı veya kira borcundan kaynaklı dava değerinin 2021 yılı tarifesinde senetle ispat sınırı olan 4880TL altında kaldığı durumlarda kira borcunun ödendiği konusunda tanık deliline dayanılabilmektedir.

Ancak tanık delili gerçek bir istisna olup her zaman kira bedellerini ödediğinizi gören bilen kişilerin tanıklığına başvurmak imkanınız olmayabileceği gibi yıllık kira bedeli tanıkla ispatlanabilecek miktar olan 4880 TL den fazla olduğu durumlarda veya toplam kira borcu 4880TL den fazla olduğu durumlarda kiranın elden ödenmesi konusunda tanık dinletme imkanınız olmayabilir.

Bu nedenle elden ödediğiniz kiraları tahsilat makbuzu, ödeme çizelgesi gibi yazılı deliller ile kayıt altında tutmanız hak kaybına uğramamanız için son derece önemlidir.

Elden ödediğiniz kiranızı şu şekilde ispat edebilirsiniz, ödenen günü belirterek

20.. yılı ... ayı kirası olan ... TL yi eksiksiz şekilde elden teslim aldım (gün/ay/yıl) Bu şekilde ev sahibine imzalattığınız her makbuz sizin ileride yaşayacağınız sorunlar için ispat yükü olarak rahatlatacaktır.

Kira Bedelim Aşırı Yükseldi Ne Yapmalıyım ?

Bildiğimiz gibi ekonomik kriz dönemindeyiz ve malum sizde güzel güzel kiralarınızı öderken ev sahibinizden mesaj geldi ve 500 TL olan kiranız 2000 TL oldu denildi, hemen karamsar olmayın bu gibi durumlarda bazı haklarınız ve yapmanız gereken var. Öncelikle 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında (1 Temmuz dahil) yenilenen sözleşmelerde, kiracıya yüzde 25'in üzerinde zam yapılamayacak) cümlesini zaten biliyorsunuz peki bu artış sizden istenirse en mantıklı yöntem %25 artış miktarı ile ödemeye devam edin. Peki bu durumda şikayet etme hakkınız olsa ne yapardınız. Gelin onuda konuşalım.

Fahiş artış sonrası kiracılar CİMER üzerinden yıl sonunda kiraya yasal sınırdan daha fazla zam yapan ev sahiplerini şikayet etme hakkına sahip.Fahiş fiyat artışı belirlenmesi halinde 33 bin lira ile 331 bin lira arasında ceza uygulanabiliyor. Eğer müfettişler piyasa bozucu eylem tespit ederse 100 bin liradan 2 milyon TL'ye kadar ceza uygulanabiliyor.

Ev Sahibi Sizi Hemen Çıkarabilir Mi ?

Ev sahibi sizi bazı şartlar oluşmadan çıkaramaz. Sorunsuz şekilde kirasını ödeyen ve kira sözleşmesi bitmeyen kiracısını çıkarması için vazı özel durumların olması gerekiyor.

1) Mülkün tadilata girmesi

2) Ev sahibinin kendisinin veya ailesinde bakmakla yükümlü olduğu kişilerin o mülkte oturmaya ihtiyacı olması

3) Ev sahibinin evi başkasına satması ve sattığı kişinin 6 ay içinde kiracının çıkmasını talep etmesi

Peki ev sahibi evi satıyorum o yüzden eve müşteri getireceğim diyebilir mi ?

Bu sorun genelde karşımıza sıklıkla çıkmaktadır. Böyle bir durumda kiracı ne yapmalıdır ne gibi hakları var değinelim.

Kiracı, kiralananı satın almak ya da kendisi çıktıktan sonra kiralamak isteyenlerin görmesine ve gezmesine izin vermekle yükümlüdür. Ancak bu yapılırken kiracıya en uygun zaman seçilmelidir. Burada sizin müsait olduğunuz zaman dilimine göre hareket edilmeli ve karşılıklı saygı çerçevesinde orta yol bulunmalıdır.Şunu sakın demeyin, evde ben varım o yüzden eve kimseyi alamam. Bu durumda siz Ev sahibinin hakkına girmiş oluyorsunuz. Kiracını evi göstermesi ve gerektiğinde fotoğraf çekimine izin vermesi yükümlülüğüdür.

Ev Satıldı Şimdi Ne Olacak ? Sözleşmem Devam Ediyor Mu ?

Evin satılması halinde eski sahip ile kiracının sözleşmesi biter. Bu durumda yeni sahip kiracıyı evden çıkmasını isteyebilir.Bunun için tahliye hakkı vardır ve kiracıya 6 ay içerisinde daireyi boşaltması için ihtar çekmesi gereklidir. Bu durumda kiracı hakları devre dışı kalır ve yeni ev sahibine karşı herhangi bir hak talebiniz olamaz. Ancak kiracıya tahliye için süre tanınmaması ve zorla alıkoyma yeni ev sahibi için bir suç teşkil eder.

Kiraya Veren Nasıl Çıkış Sağlamalıdır, Hemen Mi Evi Boşaltmalıyım ?

Kiracının evden sözleşme sürecinden önce haksız durumlarda çıkarılması mümkün değildir. Ancak bazı durumlar için geçerli değil. Kiracı kira bedelini sürekli olarak aldattığı ve ödemediği takdirde iki haklı ihtar gönderilerek kiracıyı çıkarmak mümkündür. Yine de kiracı kirayı ödemezse tahliye talepli icra takibi yapılarak kiracıya süre tanınır. Yine ödenmez ise ev sahibi doğrudan icra hukuk mahkemelerine tazminat davası açabilir.

Kanun gereğince yeni mülk sahibi, eğer kira kontratına istinaden tapuda şerh yoksa, tapu devri yapıldıktan sonra 30 gün içinde kiracıya ihtarname göndermelidir. İhtarname gönderildikten sonra eğer kira sözleşmesinin bitimi 6 aydan uzun süreli ise kiracı 6 ay içinde evi boşaltmalıdır.

Taşınırken Masrafları Talep Edebilir Miyim ?

Bu konuda ne yazık ki üzgünüm. Kiracı taşınırken ev sahibinden para talep edemez. Kiracının bahsettiğimiz gibi taşınma masrafları ya da para istemek, kalan aylarda kira ödememek ve yeni evin depozitosunu almak gibi taleplerde bulunmasının hukuken bir dayanağı yoktur

Bu ve bunun gibi birçok sorun için mail atmayı unutmayınız.